top of page

Bijgewerkt op: 1 okt. 2022

Vaak wordt gezegd dat de hond afstamt van de wolf. Deels is dit wel juist, doch een betere beschrijving zou zijn dat de huidige wolf en de hond dezelfde voorouder hebben mn de oerhond "de Mesocyon" genaamd. Dit leek een hondachtige met klauwen die reeds goed aan het doel van hardlopen beantwoordde (met vijf functionele tenen). Uit de oerhond zijn enerzijds de Cynodesmus ontstaan die eerder op een windhond leek en dus eerder een loper bij uitstek was en anderzijds de Tomarctus. De schedel van de Tomarctus toont gelijkenissen met de huidige hondenrassen, was eveneens een goed hardloper en leek eerder op een das met een zware kastanjebruine vacht en een zeer dikke staart maar op hoge poten. Een beetje de beschrijving van de vos dus. Uit deze Tomarctus familie zijn over de loop van vele miljoenen jaren de huidige hondachtigen (Canidae) ontstaan. Later ontstond uit de Canidae de tamme honden familie (Canis familie) en de Vulpini waaronder een groep vossen (poolvos, steppevos, afghaanse vos, wasbeerhond, ...). In de Canis familie had men oa de "Canis Falconeri". Een grote en krachtige, doch niet verscheurende wolf die zich met aas voedde. Uiterlijk leek deze op de wolf, maar zijn levensgewoonten waren eerder die van de hyena. Ook kan nog worden genoemd de "Canis Arnensis", die zowel in uiterlijk als in gewoonten dichter bij de jakhals stond. De wolf die Linnaeus Canis Lupus noemde, die ongeveer 500.000 jaar geleden verscheen, was een vleeseter en slechts iets kleiner dan de huidige wolf. Veel grotere, zelfs reusachtige overblijfselen van dit type zijn in meer recente bodemlagen gevonden die teruggaan tot de laatste ijstijd, ongeveer 40.000 jaar geleden. Uit de Canis anthus groeide de huidige wolf en de huis, tuin en keukenhond. Honden, vossen en wolven stammen dus allemaal uit dezelfde voorouder. Vandaar dat hun gedrag en gewoontes vaak op elkaar lijken.

Hoe ontstond nu de huidige hond? De Canidae scheurde zich af van de Tomarctus in 1e instantie door zijn gedrag.

Deze was eerder een gelegenheidsdier dan een jachtdier. De Canidae namen van de gelegenheid gebruik om te eten van door anderen gedode dieren. Deze dieren lieten anderen dus jagen en wanneer de jagers zoals leeuwen, tijgers, panters, wolven, beren, mensen, ... genoeg gegeten hadden, namen die van de gelegenheid gebruik om de restjes op te eten. Dit gedrag is heden ten dage nog steeds te zien in onze huishonden. Enkele Canidae soorten zijn geëvolueerd tot wat ze nu zijn omdat die het zware werk van het jagen minder zagen zitten zoals de vos. Deze jaagden liever op kleine prooien zoals konijnen, muizen, .... Uit de omschrijving zie je nu al dat het type Canidae dus net iets slimmer waren dan hun voorouders daar ze meer gelegenheden zagen om zonder al te veel inspanning aan eten te geraken. De intelligentie was dus groter bij deze soorten.

Hoe is men dan tot de huidige gedomesticeerde hond gekomen? De mens was van oorsprong een nomade. Hij reisde van de ene plaats naar de andere. Vaak liet hij etensresten liggen of gooide die op een plaats waar dieren die konden opeten verder van het kamp. Zo ontstond uit de wilde hondensoorten (de wolf zoals de prairiewolf, goudjakhals, ehtiopische wolf, aziatische wilde hond, ...) de huidige honden die menslievend zijn. Opnieuw was hier sprake van inzicht en intelligentie gezien zij vaak de sporen volgden in het kielzog van de mens omdat ze wisten dat ze zo ten alle tijden aan voedsel konden geraken. Doch ook voor de mens had dit zo zijn voordelen. Etensresten trokken wilde dieren aan zoals bvb beren, leeuwen, wolven, ... en door een hond in de buurt te hebben werden zo alle etensresten verwerkt. Beiden zagen dus een voordeel in het bij elkaar blijven.

De wilde hond werd dus menslievender en de mens dierlievender en zo werd uiteindelijk de huidige gedomesticeerde hond geboren die overal meeliep met de mens. In zuiderse landen worden honden nog heel vaak zo behandeld. Ze slapen buiten, blijven in de buurt van de mensen en roderen daar waar ze iets te eten krijgen of vinden. Enkel de westerse wereld is overgestapt naar het creëren van huisdieren. Zij zagen in de hond niet alleen het voordeel om etensresten te verwerken, maar ook voordelen in hun aanwezigheid als gezelschapsdier of werkdier en zo werd de huis, tuin en keukenhond geboren. Zoals vaak het geval is manipuleert de mens echter alles wat ze kan en dus ook de honden. Af en toe werden bepaalde honden met afwijkingen geboren in grote, dikte, pootlengte, kopbreedte, net vanwege de erfelijke genen van de voorouders ... De mens selecteerde op basis van hun emotionele behoeften of werkhulpbehoeften bepaalde types om die dan opnieuw met elkaar te kruisen en zo werden de verschillende rassen en het bewuste fokken op basis van voorkeuren geboren.

bottom of page